De kracht van meditatie

De kracht van meditatie

Tijdens de retraites die ik begeleid geef ik les in meditatie. De wijze van mediteren komt uit het Tibetaans Boeddhisme. Het is een zachte methode. Door te mediteren leer je te werken met je eigen geest.

Acceptatie

Door mijn lessen over Tibetaans Boeddhisme kan ik mensen iets meegeven waar ze de rest van hun leven plezier van hebben en kracht aan kunnen ontlenen.

Ik leer mensen tijdens de meditatie allereerst zich bewust te worden van wat ze voelen en denken, wat er in hen omgaat. Hoe zit je in je lijf? Wat voor gevoelens heb je? Welke gedachten heb je? Bij iemand die nog nooit gemediteerd heeft en zich voor het eerst bewust wordt van alles wat er in zijn/haar hoofd gebeurt, kan dit al een hele klus zijn.

Essentieel is dat je leert om niets van wat je ervaart af te keuren. 

In de kern komt het neer op acceptatie; alles accepteren zoals het is. Dat lijkt gemakkelijk, maar is het niet. Bij ieder van ons zit een automatisch stemmetje in het hoofd dat de hele dag commentaar geeft; ‘Je doet het niet goed’, ‘Je kunt het niet’, ‘Wat zullen ze wel niet van je denken’, enz. Het is een fenomeen waarvan we ons ofwel niet bewust zijn (maar er wel last van hebben), ofwel bewust zijn, maar we krijgen er geen grip op. Sterker nog: we gaan het stemmetje afkeuren waardoor we in een dubbele negatieve spiraal terecht komen.

De enige juiste weg is: slechts kijken wat er in je hoofd gebeurt, zonder in te grijpen, zonder oordeel of commentaar. Je bent je bewust van wat er in je hoofd gebeurt, je bent een waarnemer zonder iets toe te voegen. Dat is puur bewustzijn, verder niets. Zo kom je uit de spiraal van negativiteit. Dat vraagt oefening net als leren fietsen.

Persoonlijk verhaal

Toen ik begon met mediteren ontdekte ik dat ik mezelf afkeurde omdàt ik mezelf afkeurde. Het afkeuren zelf was fout. Ik keek naar mezelf en zag: dit is net als een slang die in z’n eigen staart bijt. Hoe kom ik hier uit? Het antwoord kwam al snel; door goed te keuren dat ik mezelf afkeur. Haha.

Dat gaf direct verlichting. Ik kon erom lachen; ik zit mezelf af te keuren, maar het is niet erg.

Beginnen met mediteren

Acceptatie van alles wat er in je omgaat is de sleutel tot (uiteindelijk) rust in je hoofd. En dit vraagt oefening. Oefening van je ‘meditatiespieren’. Daarom is het goed dagelijks te mediteren. Dit kan beginnen met 5 minuten per dag alleen maar even naar ‘binnen gaan’ en kijken; wat voel ik nu, wat ervaar ik, welke gedachten heb ik?

Het is handig dit altijd op dezelfde plek te doen, wellicht ook op hetzelfde moment van de dag en de plek iets speciaals te geven; een Boeddhabeeld, een kaars of een ander mooi voorwerp. Maak het voor jezelf mooi en comfortabel. Een meditatiekussen of meditatiebankje om op te zitten. Op een stoel mediteren kan ook. Wel is het goed om ervoor te zorgen dat je goed rechtop zit, zodat je vrij kunt ademen. Geen knellende kleding.

Zo ben ik begonnen. Meditatie zat immers (nog) niet in mijn dagritme. Dan is het beter met een korte beoefening te beginnen. Zorg ervoor dat het aangenaam is voor jezelf. Dat laatste is belangrijk. Wanneer iets prettig is ga je het ook vaker doen en dan krijg je structuur. Dan gaat het vanzelf.

Oefeningen om de geest ‘af te leiden’

Wanneer je begint met mediteren kun je dus het beste eerst kijken wat er is, wat er in je omgaat, kijken of je het kunt accepteren. Dat is alles.

Als je vervolgens een beetje tot rust gekomen bent kun je dieper in de meditatie komen door iets te gebruiken als ‘afleiding’. Dit kan bijvoorbeeld de adem zijn. Terwijl je mediteert ben je alert, wakker en een deel van je aandacht gaat naar de adem. Je observeert je ademhaling terwijl je mediteert. Dit geeft rust, je wordt minder afgeleid.

Er is ook een alternatief als je adem voor jou minder goed werkt. Je plaatst een voorwerp voor je op de grond, bijvoorbeeld een Boeddhabeeld, kaars of vaas met bloemen. Terwijl je in meditatie bent kijk je naar het voorwerp: vorm, kleur. Houd het simpel. De aandacht bij je adem of een voorwerp houden moet zeker geen aandacht vragende activiteit worden. Het blijft heel ontspannen. Wees zacht voor jezelf. Je richt een deel van je aandacht erop. En iedere keer als je merkt dat je gedachten volkomen afgedwaald zijn, breng je je aandacht liefdevol terug naar je adem of het voorwerp.

Dus als je begint met mediteren, wees dan een toeschouwer. Kijk alleen maar: wat gebeurt er in mijn hoofd? Ben ik dat echt? Of is het de stem van een soort aap die op mijn schouders zit en iets in het verleden heeft aangeleerd en mij dat influistert?

Waarom meditatie

Wat dit alles je brengt is meer gemak en plezier in het leven, gemak met je eigen imperfectie, beter kunnen relativeren, af en toe even afstand kunnen nemen, jezelf (en anderen) niet zo snel afkeuren en daardoor ook niet zo primair/heftig reageren op iemand. We worden toeschouwer i.p.v. slachtoffer/marionet van de stem in ons hoofd.

Tip 1

Wanneer je begint met mediteren, begin dan bijvoorbeeld met 5 minuten per dag, gewoon even zitten, liefst op dezelfde plek, hetzelfde tijdstip, alleen kijken: wat gebeurt er nu? En kijken of je ermee kunt zijn.’

Tip 2

Zorg dat je rechtop zit, op een kussentje, meditatiebankje of op een stoel, zodanig dat je vrij kunt ademen. Zet eventueel een kussen in je rug (bij stoelmeditatie). Geen knellende kleding, zodat je vrij kunt ademen. Voeten op de grond of op een kussen of bankje.

Tip 3

Bij Tibetaans Boeddhistische meditatie wordt gemediteerd met de ogen open. Dit is een belangrijk punt. We hoeven ons namelijk niet af te sluiten voor de wereld om ons heen. Het is Aandacht Meditatie. De bedoeling is dat je volledig aanwezig bent bij wat er is. Indien je heel onrustig bent kun je in het begin je ogen even dicht houden en na verloop van tijd de ogen openen; licht geloken. Je richt je aandacht op een punt, ongeveer 1 meter voor je op de grond. Indien je de neiging hebt in slaap te vallen zou je de ogen juist in het begin helemaal geopend kunnen houden, gericht op een punt voor je. Vervolgens dus gewoon aanwezig zijn, niets toevoegen.

Opleiding: van 2012 t/m 2015 volgde ik 3 jaartrainingen Meditatie en Spiritualiteit bij Jan Geurtz. Jan onderwijst technieken uit het Tibetaans Boeddhisme zoals doorgegeven bij het Rigpa instituut. Tevens volgde ik een meditatieweekend bij Sogyal Rinpoche (oprichter van het instituut Rigpa) en een meditatieweek met stilte dagen te Lerab Ling, Frankrijk. Ook dit valt onder het Rigpa instituut.

Wil je eens kennismaken met hoe mediteren werkt en het zelf ervaren kijk dan bijvoorbeeld eens naar het programma van wandelnaarjzelf.nl